Արմեն Մարտիրոսյան. ՏՏ-ն ու քաղաքականությունը պետք է իրարից հեռու մնան

Արմեն Մարտիրոսյանը 2011թ. ԱՄՆ-ում հիմնադրել է BluIP ընկերությունը, որը ամպային համակարգերում ձայնային տեխնոլոգիաների մեծածախ մատակարար է: Ընկերությունը 2016-ի վերջից գրասենյակ ունի նաեւ Հայաստանում:

Հայաստանյան ՏՏ մարտահրավերներն ու հեռանկարներն առանձնացրել ենք Արմեն Մարտիրոսյանի օգնությամբ:

- Հայաստանից ԱՄՆ եք տեղափոխվել 1987թ. եւ այդ ընթացքում աշխատել տարբեր ընկերություններում: Ինչպե՞ս վերականգնեցինք կապը Հայաստանի հետ:

- 2016թ. Hive-ը Հայաստանից խումբ էր բերել ԱՄՆ: Ընկերս՝ Ալ Եսայանը, առաջարկեց իր հետ միասին ներկա լինել ստարտափների փիչինգին եւ խորհուրդներ տալ նրանց: Մոտ մեկ շաբաթ անցկացրի խմբի հետ, եղանք Բերքլիի համալսարանում: Դա ինձ թույլ տվեց հասկանալ, որ տաղանդի մակարդակը, որ կա Հայաստանում, հսկայական է, պարզապես պետք է աջակցել, որ այն դրսեւորվի:

- Արդեն շուրջ մեկ տարի է, ինչ Ձեր ընկերությունը գրասենյակ ունի Հայաստանում: Ինչպե՞ս դա տեղի ունեցավ:

- ԱՄՆ-ում շուրջ 70 աշխատակից ունենք: Ծառայություններ ենք տրամադրում շուրջ 20 խոշոր գործընկերոջ, այդ թվում՝ «Մարիոթ»-ին, «Հիլթոն»-ին, Netflix-ին եւ այլ հայտնի բրենդների:

photo © BluIP

2016թ. հունիսից սկսած՝ համարյա յուրաքանչյուր ամիս այցելում եմ Հայաստան: Այստեղ հանդիպել եմ մեծ թվով տաղանդավոր անհատների:

Հայաստանում 2016թ. դեկտեմբերին գրասենյակ բացեցինք, որը մշակում է պրոդուկտ ԱՄՆ-ում աշխատող ընկերության համար: Այս պահին շուրջ 30 աշխատող ունենք: Կան նաեւ մի շարք թափուր աշխատատեղեր, փնտրում ենք լավ մասնագետների:

- Ո՞րն է այն բանաձեւը, որը կօգնի հայաստանյան ՏՏ-ին մոտ ապագայում գլոբալ խաղացող դառնալ:

- Տարիներ առաջ BluIP-ի նման ընկերություն բացեցի Հնդկաստանում: Կարող եմ ասել, որ 2002թ. այն իրավիճակը, որն առկա էր Հնդկաստանում, շատ նման է նրան, ինչը հիմա կատարվում է Հայաստանում՝ ՏՏ-ի զարգացման առումով:

Լավագույն բանաձեւը, որ կօգնի ցանկացած ստարտափի, այն գիտակցությունն է, իրենք ամեն ինչ չէ, որ գիտեն: Իսկ հայկական մենթալիտետի մաս է հավատացած լինել, որ ամեն ինչ գիտես:

Պետք է բաց լինել նոր գաղափարների համար եւ հասկանալ, որ ամեն օր նոր բան ես սովորում: Հնդկաստանը հատկանշական աճ արձանագրեց, քանի որ երբեք չեն ասում «ոչ»: Սա իր հերթին նպաստեց ստագնացիային՝ վերջին երեք տարիների ընթացքում: Դա կապված էր այն բանի հետ, որ տեխնոլոգիաները շատ արագ էին զարգանում, եւ պետությունը չէր հասցնում այդ զարգացման հետեւից: Դրա փոխարեն Հնդկաստանում զարգացավ բիզնես գործընթացների ավտոմատացումը, աութսորսինգը, այնուամենայնիվ, տեխնոլոգիական առումով այնտեղ լճացում է նկատվում:

Միաժամանակ, Հայաստանում աճի մեծ հնարավորություններ կան, քանի որ առկա է տաղանդ: Մենք քննադատող ենք, կարողանում ենք ասել «ոչ», բանավիճում ենք:

- Հայաստանն ունի տեխնոլոգիաներ, սակայն չի կարողանում վաճառել դրանք: Համամի՞տ եք:

- Այո, հայկական ստարտափները էքսպերիմենտների կարիք ունեն բիզնեսի զարգացման եւ մարքեթինգի ուղղություններում: Սա մեծ բացթողում է ոլորտում:

Մեծ մարտահրավեր է նաեւ գործընկերներ գտնելը: Կարեւոր է գտնել մեկին, որը բիզնես մտածողություն ունի եւ միաժամանակ կարող է ինժեներին օգնել:

- Գուցե դա՞ է պատճառը, որ հայկական շատ ստարտափների մարքեթինգային թիմերն ԱՄՆ-ում են:
 
- Այո, հենց այդպես է: Բայց շարունակել Հայաստանում զարգանալ եւ գործընկերների բերել երկիր, կօգնի ուղղել այդ իրավիճակը: Դա է պատճառը, որ ես արդեն երկու տարի է՝ աջակցում եմ հայաստանյան ստարտափներին:

Ստարտափ սկսելը բարդ է: Դու տալիս ես ամեն ինչ, եւ չգիտես՝ վերջում հաջողություն կլինի, թե ոչ:

Հայաստանում շատ են նվիրված անհատները, հատկապես երիտասարդ սերնդի շրջանում: Նրանք պատրաստ են ամեն քայլի՝ հաջողության հասնելու համար: Դա կիրք է, դրայվ է: 10-ից ավելի ստարտափների մենթոր եմ, եւ հաճախ այդ ընկերություններին դիտարկում ենք ներդրումներ կատարելու տեսանկյունից եւս:

Կարող եմ վստահեցնել, որ կան մի շարք հայկական ստարտափներ, որոնք լուծում են խնդիրներ, որոնց մասին ամերիկյան ընկերություններն անգամ չեն մտածել:

- Արդեն մեկ տարի է՝ Դոնալդ Թրամփն ԱՄՆ նախագահն է: Որքա՞նով է նա կարողացել այդ ժամանակահատվածում ազդեցություն գործել ամերիկյան ՏՏ ոլորտի վրա:

- Կարծում եմ՝ Թրամփն ընդհանրապես ազդեցություն չի ունեցել ոլորտի վրա: Ամերիկյան ՏՏ ոլորտը շատ խելացի է, որպեսզի թույլ տա իշխանություններին ազդել իր վրա:

Նույնը կարելի է ասել Հայաստանի մասին: Շատ հազվադեպ կտեսնես, որ քաղաքական գործիչները ակտիվ մասնակցություն ունենան ՏՏ ոլորտում: Եթե մի բան չես կարող կառավարել, էլ ինչու ջանքեր գործադրես փորձելու համար:

Որքան ՏՏ-ն եւ քաղաքականությունը իրարից հեռու մնան, այնքան ոլորտը մեծ հաջողություններ կգրանցի: Միակ բանը, որ քաղաքականությունը կարող է անել, նպաստելն է, որ հայաստանյան ստարտափներն ավելի հեշտությամբ բիզնես սկսեն:

- Ձեր ընկերությունը հիմնելու առաջին տարիներին ի՞նչ հիմնական սխալներ եք գործել:

- Դրանք չափազանց շատ էին: Առաջինը՝ հենց սկսում ես քեզ հարմար զգալ քո դերում, այդ դերը դառնում է խոցելի: Պատճառն այն է, որ սկսում ես ուշադրություն չդարձնել բոլոր դետալներին: Միշտ պետք է մարտահրավերներ դնել եւ հաղթահարել դրանք: Պատճառը, որ մենք հաջողեցինք ամերիկյան շուկայում, այն է, որ ամեն ինչ այլ ձեւով էինք անում, տարբերվող էինք:

Մեկ այլ պարտադիր բան է կիրքը, ոգեւորվածությունը: Մոսկվան մեկ գիշերում չի կառուցվել: Lyft-ի հիմնադիրներից մեկը երեք տարի է անցկացրել բազմոցին քնելով եւ ֆասթ ֆուդ ուտելով: Մեկ օրվա հաջողությունը պահանջում է տարիների աշխատանք:

Հայաստանը մեծ հնարավորությունների երկիր է, հատկապես հիմա, այնքան շատ բան է կատարվում: Կենտրոնացե՛ք սեփական ստարտափների վրա, թույլ մի՛ տվեք, որ ուրիշները ձեզ թելադրեն, թե ինչը կարող է աշխատել, ինչը՝ ոչ: Եթե իսկապես հավատում եք ձեր տեսլականին, ձեր պրոդուկտի ապագային, ապա գնացե՛ք ու իրականացրե՛ք այն, բայց նաեւ բա՛ց եղեք՝ լսելու կարծիքներ:

Հայերը հիանալի պրոդուկտ ստեղծողներ են, մտածողներ: Եթե դա տեղափոխվի նաեւ ՏՏ ոլորտ, ապա շատ կարճ ժամանակում ՏՏ ոլորտում արդեն գլոբալ առումով մեծ ազդեցություն կունենանք:

Արմեն Մարտիրոսյանի հետ զրուցել է Նարինե Դանեղյանը

***

Գրքեր, որոնք խորհուրդ է տալիս կարդալ BluIP ընկերության հիմնադիրը

The Hard Thing About Hard Things - Բեն Հորովից
The Power of Habit - Չարլզ Դուհիգ